شکواییه کیفری ابزاری است که به قانون گذار این قدرت را می دهد  تا به وسیله طرح آن مقام صالح را برای رسیدگی به جرم و مرتکب آن انتخاب نماید. به کمک این طرح بزه دید و شاکی یک جرم خواه قابل گذشت و غیر قابل گذشت برای رسیدگی به جرم صورت گرفته به مقام صالح و منتخب ارجاع داده می شوند.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی معنای خاص و یکسان در ماده های متفاوت ذکر شده و در صورتی که با این مفهوم آشنایی ندارید بهتر است به سایت وکیل نبوی مراجعه نمایید، در این مجموعه تمام اطلاعات لازم در اختیار شما قرار میگیرد.

شکوائیه کیفری چیست؟

همانطور که عنوان شد شکایت کیفری یکی از ابزار و طرح برای بازگرداندن حق بزه دیده است و با توجه به آن مرجع منتخب و مقام صالح باید با درنظر گرفتن جرم صورت گرفته و میزان حقوق تضییع شده حکم نهایی را برای اجرای عدالت صادر می کند.

بر اساس شکوائیه کیفری محکمه منتخب پس از بررسی های لازم حکم شایسته را صادر نموده و فرد مجرم به جزای جرم خواهد رسید. بر اساس این حکم مجرم می بایست با توجه به نوع جرم انجام شده حق ضایع شده از شاکی یا بزه دیده را به روش های مشخص شده جبران نماید.

برای دریافت مشاوره از وکیل نبوی وکیل پایه یک دادگستری با سابقه در انواع دعاوی کیفری با شماره 09216982591 تماس حاصل فرمایید.

تعریف شکواییه کیفری در قانون

با وجود توضیحات ساده که در فوق عنوان شد، بهتر است با تعریف شکواییه کیفری در قانون آیین دادرسی  نیز آشنا شوید تا به سادگی به ماهیت اصلی این مفهوم پی ببرید. در ماده های متفاوتی به تعریف این مفهوم پرداخته شده که از مهم تر آن ها می توان به ماده 11، 12 و 64 اشاره کرد و به شرح زیر هستند:

ماده 11 : تعقیب متهم و اقامه دعوی از جهت حیثیت عمومی بر عهده دادستان و اقامه دعوی و درخواست تعقیب متهم از جهت حیثیت خصوصی با شاکی یا مدعی خصوصی است.

ماده 12: تعقیب متهم در جرایم قابل گذشت، فقط با شکایت شاکی شروع و در صورت گذشت او موقوف می‌شود. تبصره- تعیین جرایم قابل‌گذشت به موجب قانون است.

ماده 64: جهات قانونی شروع به تعقیب به شرح زیر است: الف – شکایت شاکی یا مدعی خصوصی ب – اعلام و اخبار ضابطان دادگستری، مقامات رسمی یا اشخاص موثق و مطمئن پ ـ وقوع جرم مشهود، در برابر دادستان یا بازپرس  – اظهار و اقرار متهم ث – اطلاع دادستان از وقوع جرم به طرق قانونی دیگر.

موارد فوق کلیه اصول و اساس شکواییه کیفری را در اختیار مقام مسئول قرار می دهد. از مهم ترین مواردی که به عنوان سبب تعقیب در جرایم  مورد بررسی قرار میگیرد، شکایت کیفری است، در واقع جرایمی که جنبه خصوصی آن بر جنبه عمومی غلبه می کند یا جرایم قابل گذشت تنها با شکایت کیفری مدعی خصوصی قابل تعقیب و رسیدگی است و در هر مرحله گذشت و رضایت شاکی منجر به توقف آن خواهد شد.

در  ماده 71 قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه ولی خاص یا قیم بزه دیده محجور اقدام به شکایت علیه مجرم شناخته شده نکند و شکایت کیفری از نوع جرم قابل گذشت باشد؛ دادستان مجاز به تنظیم شکایت است. بر این اساس می توان گفت که شکواییه کیفری یک ابزار است که قانونگذار برای فردی که متحمل جرم شده فراهم نموده تا با توجه به آن فرد متهم یا مجرم توسط مقام صالح مورد پیگیری و رسیدگی قرار بگیرد.

انواع شکواییه کیفری

شکوائیه کیفری یک ابزار مهم و قابل تامل برای بازپس گیری حق بزه دیده است که البته بر اساس ماده 37 قانون آیین دادرسی کیفری انواع مختلف دارد. بر اساس موارد عنوان شده انواع شکوائیه کیفری در دسته بندی های متفاوتی قرار دارند و کیفر خواست هر یک به صورت متفاوتی اجرا خواهد شد. کلیه دعاوی کیفری با اعلام رضایت خواهان در هر بخش از محاکمه متوقف خواهد شد و پرونده مذکور مختومه و بایگانی می شود. از مهم ترین شکایات کیفری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

•       افترا و تهمت به فرد یا افراد
•       اتهامات سنگین خیانت در امانت
•       فروش، توزیع یا شرب مشروبات الکلی
•       سوءاستفاده از اعتماد و فروش مال غیر
•       اعمال انواع سرقت های تعزیری و حدی
•       اختلاس، قتل عمد، فرار از دین، رباخواری
•       مزاحمت نوامیس، قاچاق انسان و اعضای بدن، سقط جنین
•       جرایم سیاسی، فساد فی الارض، اختلال در نظم اجتماعی و اقتصادی
•       ایجاد مزاحمت و ممانعت از دریافت حقوق اولیه شهروندی به هر وسیله
•       تجاوز، تخریب اموال عمومی و شخصی، اسید پاشی، فریب و کلاهبرداری، مزاحمت تلفنی
•       شهادت و قسم دروغ، تهدید به قتل، اختلال در نظم جامعه و برهم زدن آرامش عمومی، صدور چک بلامحل
•       اقدامات برهم زننده محیط زیستی ایجاد اختلال در نظم طبیعت، قطع درختان، شکار غیر مجاز، صید بی رویه آبزیان
•       اقدامات تحریک آمیز علیه امنیت کشور، اختلال در نظم سیاسی و اجتماعی کشور، اقدام به توزیع و فروش دخانیات و مواد مخدر
•       و …

هر یک از موارد فوق به نوعی شکوائیه کیفری را به همراه دارد و مجازات هر یک از موارد عنوان شده بر اساس رای قاضی و با توجه به احکام و قوانین آیین دادرسی کیفری اعمال می شود.  لازم به ذکر است که چنانچه یک فرد صاحب منصب که در نظام کشور پست کلیدی دارد اقدام به انجام یکی از اعمال فوق کند، دادگاه وی در دادگاه های کیفری پایتخت انجام خواهد شد. بر اساس ماده 307 این افراد بر علیه نظام مقدس فعالیت داشته و در مقام یک مقام دولتی مثل فرمانداران، افسران نظامی، اعضای تشخیص مصلحت نظام، استانداران و … ؛ قانون کشور را نقض نموده است،

چگونه می توان شکوائیه کیفری را تنظیم نمود؟

بر اساس مطالب عنوان شده، برای اینکه بتوان شکواییه کیفری را تنظیم نمود به مدارک خاصی نیاز است که عدم وجود هر یک از آن ها مانع از اجرای احکام خواهد شد. شرایطی که بر اساس آن امکان تنظیم شکوائیه کیفری فراهم است شامل موارد زیر هستند:

اهلیت داشتن

در قانون اساسی کشور، اهلیت به معنای سن شاکی است. یکی از شروط اصلی تنظیم شکواییه کیفری اهلیت داشتن فرد الزامی است. با توجه به این که سن معنوی قانونی برای جنس مونث 9 سالگی است و برای جنس مذکر 15، برخی افراد تصور می کنند که این سن نشان از اهلیت افراد دارد. دقت داشته باشید که بر اساس قانون کشور، سن اهلیت هر فرد اعم از مونث و مذکر 18 سال تمام است. در صورتی که فرد شاکی زیر 18 سال تمام باشد باید برای تنظیم شکوائیه کیفری قیم او این اقدام را انجام دهد.

جرم مشهود

شکوائیه کیفری تنها برای جرایمی تنظیم و اجرا می شود که از عمر آن زمان زیادی نگذشته باشد. به بیان دیگر جرم مشهود یعنی جرایمی که در حال وقوع هستند و یا از زمان انجام آن زمان زیادی نگذشته باشد تا مجاری قانونی قابلیت دسترسی و اثبات ادله و آثار جرم را داشته باشند. جرایمی که درست پس از وقوع مورد بررسی قرار میگیرند خیلی زودتر به نتیجه خواهند رسید چرا که امکان نسبت دادن جرم به فاعل در این جرایم ساده تر خواهد بود.

شکایت از طرف شاکی

به طور کلی دو نوع شکایت وجود دارد که در دسته بندی شکایات خصوصی و شکایات عمومی گروه بندی می شوند. در شکایات عمومی امکان تنظیم شکوائیه کیفری بر اساس قانون توسط افراد غیر ممکن است اما در شکایات خصوصی تنها شاکی امکان شکایت کردن را دارد. این شکایت شامل جرائم زیادی مانند تجاوز، فحاشی، توهین و … است و تنها زمانی مورد پیگیری قانونی قرار میگیرد که فردی که متحمل این جرائم شده شکوائیه کیفری را تنظیم و به دادسرا ارسال کند؛ در غیر این صورت هیچ کس نمی تواند بر علیه شخصی که جرم را انجام داده شکایت نماید.

اقرار متهم

بر اساس ماده 164 قانون مجازات اسلامی برای اینکه بتوان شکواییه کیفری را بر علیه یک فرد تنظیم نمود می بایست وی به جرم خود اقرار کند، در واقع اقرار متهم یکی از مهم ترین نکات برای تنظیم این شکایت به شمار می آید. اقرار متهم به معنای این است که فرد اخبار تایید جرم توسط خود را به سمع ضابطان برساند تا بر اساس آن بتوان بررسی های لازم را انجام و حکم نهایی را صادر نمود.

پرونده های کیفری موکلین محترم با دقت و در کمترین زمان ممکن پیگیری خواهند شد جهت هماهنگی با دفتر مجموعه با شماره 09216982591 تماس حاصل نمای.

شکواییه کیفری به چند صورت انجام می شود؟

برای اینکه بتوان شکایت کیفری را تنظیم نمود 3 روش وجود دارد که در هر سه روش باید ماده 37 قانون آیین دادرسی کیفری در آن رعایت شده باشد، این سه روش شامل موارد زیر هستند:

ضابطان دادگستری

در میان شروط لازم برای تنظیم شکوائیه کیفری، اعلام ضابطین دادگستری آخرین الزام به شمار می آید که بر اساس آن ضابطین دادگستری یا همان ماموران نیروی انتظامی باید اقدامات لازم را به عمل آورند. با توجه به شرط آخر که به جرایم عمومی و غیر قابل گذشت مربوط می شود، ماموران نیروی انتظامی باید جرم را گزارش دهند تا دادگستری بتواند ادامه روند شکایت را پیگیری نماید. لازم بذکر است که ضابطین دادگستری علاوه بر ماموران نیروی انتظامی، شامل نیروی های بسیجی و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نیز هستند.

شکایت شفاهی

پس از وقوع جرم اعم از قابل برگشت یا غیر قابل برگشت و مراجعه شاکی یه نیروی انتظامی انجام می شود. بر اساس ماده 37 قانون آیین دادرسی کیفری ماموران نیروی انتظامی باید شکایت را پذیرفته و صورت جلسه کنند و رسید ثبت شکایت را به شاکی تحویل و پرونده را به دادستانی ارجاع دهند.

شکایت کتبی

این شکایت در زمان مراجعه شاکی به نیروی انتظامی، دادسرا یا دفاتر الکترونیک قضایی انجام می شود و با دریافت فرم شکوائیه تحقق می یابد. و روال پیگیری ن همانند شکایت شفاهی و بر اساس ماده 37 قانون آیین دادرسی کیفری انجام می شود. بر اساس این ماده ضابطان باید در هر صورت که شکایت انجام میشود، قوانین و روال پیگیری را انجام دهند.

برای تنظیم شکواییه کیفری به چه چیزی نیاز دارید؟

پس از بررسی های لازم درباره انواع شکواییه کیفری و نحوه تنظیم آن بهتر است بدانید که به اجزایی که برای تنظیم شکایت نیاز دارید هم آشنا شوید. شکواییه کیفری شامل یک ورق چاپی است که در آن طلاعات کامل از مشخصات شاکی، مشتکی عنه (فردی که شکایت علیه وی تنظیم شده است)، موضوع شکایت، زمان و مکان وقوع جرم، عنوان جرم (نامی که جرم صورت گرفته در زیر مجموعه آن قرار می گیرد) و شرح کامل از جزئیات جرم که ممکن است شامل اظهارات شاهدین نیز باشد.

مشخصات کامل شاکی شامل نان و نام خانوادگی، نام پدری، شماره شناسنامه، شماره ملی و سن است. در ادامه شاکی باشد مذهب، شغل، تابعیت، میزان تحصیلات، نشانی پستی و اطلاعات کامل درباره محل زندگی و کاری خود را ضمیمه کند. پس از درج اطلاعات کامل به اطلاعات مربوط به شکایت می رسید که باید در آن شرح کلی از جزئیات جرم، زمان و مکان وقوع جرم، ضررو زیانی که متحمل شده و در نهایت مطالبه و خواسته ای که از مجاری قانونی دارد را ذکر نماید.

لازم به ذکر است که شاکی باید دلایلی که ممکن است منجر به وقوع جرم شده را مکتوب کرده و در صورت وجود شاهد در زمان وقوع جرم، مشخصات کامل شاهد یا شاهدین را نیز درج نماید. نکته پایانی که برای تنظیم شکواییه کیفری لازم است، نام و نشان مجرم در صورت امکان است. به بیان دیگر در صورتی که فردی که متحمل جرم شده آدرس یا نشانی از مشتکی عنه دارد می تواند با درج اطلاعات از قبیل نام، نام خانوادگی، نام پدر و در صورت امکان آدرس وی روند شکایت و رسیدگی به پرونده را تسریع بخشد.

پس از انجام تمامی موارد عنوان شده، شاکی باید هزینه دادرسی شکایات کیفری را پرداخت نماید، این هزینه شامل تعرفه دریافت هر برگ شکوائیه، هزینه رسیدگی به دعوا ات که با استناد به ماده 560 قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه فرد شاکی در پرداخت هزینه عاجز باشد، این میزان هزینه از محل اعتبارات قوه قضایی تامین می گردد.

جمع بندی

شکواییه کیفری ابزاری است که بر اساس آن شاکی می تواند شکایت خود را در خصوص جرم صورت گرفته اعم از قابل برگشت و غیر قابل برگشت، انجام دهد. این شکایات جرایم متفاوتی را شامل می شود و نحوه رسیدگی به هر جرم به صورت خاصی انجام خواهد شد. اگر قصد انجام شکواییه کیفری را دارید اما اطلاعات زیادی در این باره ندارید شما می توانید از طریق پشتیبانی سایت و یا شماره واتساپ با وکیل نبوی ارتباط برقرار کنید.