مالیات بر خانه های خالی یک موضوع مورد توجه در حوزه مالیات و مسکن است که به منظور تنظیم بازار مسکن و افزایش توسعه شهری مورد بحث قرار گرفته است. خانه ‌های خالی که به عنوان عدم توسعه شهری شناخته می ‌شوند، همواره مورد تأکید قانون گذاران بوده است.

این مالیات به عنوان یک ابزار اقتصادی برای تشویق صاحبان خانه ‌های خالی به فعالیت در بازار مسکن یا اجاره دادن املاک خود به کاربران دیگر، مطرح می ‌شود. این اقدام ممکن است منجر به افزایش تقاضا برای مسکن و کاهش نرخ خانه ‌های خالی شود که در نتیجه آن، بازار مسکن و توسعه شهری بهبود می ‌یابد. در این مقاله قصد داریم به شرح کامل مالیات خانه های خالی بپردازیم، پس با ما همراه باشید.

وکیل مالیاتی، وکیل پایه یک دادگستری با تجربه کار در دعاوی مالیاتی می باشد. برای دریافت مشاوره از وکیل نبوی وکیل پایه یک دادگستری با سابقه در انواع دعاوی مالیاتی تهران  با شماره 09216982591 تماس حاصل فرمایید و یا از فرم مشاوره حقوقی درخواست خود را ثبت نمائید.

خانه خالی به چه خانه هایی اطلاق می شود؟

قبل از اینکه به مبحث مالیات خانه های خالی بپردازیم، ابتدا بهتر است تعریفی از خانه های خالی داشته باشیم. خانه خالی به خانه هایی اطلاق می شود که به مدت طولانی خالی از سکنه باشد، به طوری که مالک از آن استفاده نکند یا آن را اجاره ندهد. در چنین شرایطی، دولت به منظور تشویق مالکان به استفاده یا اجاره خانه های خود و جلوگیری از نگهداری آن ها به صورت خالی و بدون استفاده، مطابق با شرایط و قوانینی برای خانه های خالی مالیات تعیین می کند.

منظور از مالیات بر خانه های خالی

مالیات بر خانه‌ های خالی یک سیاست دولتی است که به منظور تشویق مالکان خانه ‌های خالی به اجاره یا فروش آن ها و کاهش مشکل مسکن در یک کشور اعمال می ‌شود. این مالیات معمولا به خانه‌ هایی تعلق می گیرد که به مدت طولانی توسط مالکان خود تسخیر نشده ‌اند و در نتیجه برای مدت زمان طولانی خالی مانده ‌اند. هدف از این سیاست، استفاده بهینه ‌تر از منابع مسکن و کاهش بحران مسکن است.

در چه شرایطی به خانه های خالی مالیات تعلق می گیرد؟

در این بخش، شرایط تعلق مالیات بر خانه های خالی را ذکر می کنیم.

• برای اعمال مالیات بر خانه‌ های خالی، خانه باید حداقل به مدت 4 ماه اجاره داده نشده باشد.
• مالک، خانه مورد نظر را محل سکونت اصلی یا فرعی خود قرار ندهد.
• تاریخ صدور گواهی پایان کار خانه بیشتر از یک سال باشد.
• فرد مستاجر دارای اقامتگاه اصلی باشد.
• مالک، خانه خود را در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی ثبت نکرده باشد که بفروشد یا اجاره دهد.
• اگر خانه وقف شده باشد، برای اجاره دادن مشکلی نداشته باشد.
• مطابق با تاریخ ثبت سند، 4 ماه از زمان خرید خانه سپری شده باشد.
• جمعیت شهری که خانه در آن واقع شده است نباید کمتر از 100 هزار نفر باشد.

بر اساس این مواردی که برشمردیم، اگر یک خانه شرایط مذکور را دارا باشد، مالک موظف است به دولت مالیات خانه های خالی را بپردازد. میزان مبلغ مالیات خانه های خالی بر اساس متراژ خانه و نرخ تعرفه تعیین شده از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی کشور، متفاوت است. در صورتی که مالک خانه از پرداخت مالیات سر باز زند، نهادهای مالیاتی می توانند او را جریمه نقدی کنند یا نسبت به توقیف خانه اقدام کنند.

آیا خانه های خالی مسکونی و تجاری، هر دو مشمول مالیات می شوند؟

در کشورمان ایران این مالیات برای هر دو نوع خانه خالی مسکونی و تجاری قابل اعمال است. همانطور که قبلا گفتیم، مالیات بر خانه‌ های خالی مسکونی معمولا به منظور تشویق مالکان خانه ‌ها به اجاره یا فروش آن ‌ها و همچنین جلوگیری از ایجاد شهرهای خالی، تحریک بازسازی مناطق قدیمی و زنده کردن بازار مسکن اعمال می ‌شود.

 در مورد خانه ‌های خالی تجاری، مالیات برای تشویق مالکان به استفاده یا اجاره دادن فضاهای تجاری و همچنین برای حفظ جذابیت و پویایی شهرها و مناطق تجاری در نظر گرفته شده است. نکته قابل توجه اینجاست که بر اساس متراژ خانه و نرخ تعرفه اعلام شده توسط وزارت اقتصاد و دارایی، میزان مالیات برای خانه های خالی مسکونی و تجاری با یکدیگر متفاوت است.

مقدار مالیاتی که دولت برای خانه های خالی تجاری تعیین می کند، بیشتر از مالیات خانه های خالی مسکونی است. چرا که خانه های تجاری در برابر خانه های مسکونی از متراژ بالاتری برخوردار هستند و همچنین، درآمد حاصل از آن ها نیز زیاد است.

چگونگی شناسایی خانه های خالی توسط دولت

دولت معمولا از چند روش برای شناسایی خانه ‌های خالی استفاده می‌کند. یکی از روش ‌ها استفاده از اطلاعات مالکیت و املاک است که از طریق سند‌های رسمی و ثبت املاک قابل دسترسی است. همچنین، استفاده از داده‌ های اقتصادی و اجتماعی مانند تراکم جمعیت و شاخص ‌های مالی می ‌تواند به دولت کمک کند تا مناطق با خانه‌ های خالی را شناسایی کرده و برنامه ‌های مناسبی برای مدیریت این خانه‌ ها ارائه دهد.

همچنین، استفاده از داده ‌های سرشناسی مانند تعداد پرترافیک ‌ها و تحلیل تصاویر ماهواره ‌ای نیز می ‌تواند به دولت در شناسایی این خانه‌ ها کمک کند. علاوه بر این موارد، دولت به مردم پیامکی را ارسال می کند و از آن ها خواستار است که نسبت به شفاف سازی تعیین وضعیت واحدهای مسکونی خود اقدام کنند.

پس از دریافت این پیامک، 2 ماه فرصت است تا افراد ثبت وضعیت خانه خود را در سامانه اسکان و املاک کشور انجام دهند. در صورت ثبت نام نکردن، خانه مورد نظر در لیست خانه های خالی قرار می گیرد و مشمول پرداخت مالیات خواهد شد. مالکان خانه های خالی موظف هستند در بازه زمانی مناسب، اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کنند و به دست سازمان مالیاتی برسانند.

نحوه محاسبه مالیات بر خانه های خالی

مالیات به خانه های خالی تحت عنوان “مالیات بر ارزش افزوده املاک خالی” یا “مالیات برخی از اموال غیر منقول” مطابق با قانون مالیاتی ایران اعمال می ‌شود. این مالیات به منظور تشویق مالکان املاک به استفاده‌ بهینه از املاک و جلوگیری از نگهداری خالی آن ها تعیین شده است.

برای محاسبه مالیات خانه‌ های خالی در کشورمان، ارزش افزوده املاک خالی بر اساس ارزش معاملاتی املاک محاسبه می ‌شود. ارزش معاملاتی املاک به عنوان ارزش اجاره ‌ای محاسبه می ‌شود که مالک باید به آن میزان مالیات پرداخت کند. این ارزش ممکن است بر اساس ارزش بیمه شده یا ارزش اجاره ‌ای املاک تعیین شود. مالیات بر ارزش افزوده املاک خالی به صورت سالانه محاسبه می ‌شود و نرخ آن بر اساس ارزش معاملاتی املاک و مقررات مالیاتی ایران تعیین می ‌شود.

عوامل مختلفی مانند مدت زمان خالی بودن ملک، تعداد خانه های خالی و ارزش اجاری ملک در محاسبه مالیات خانه های خالی دخیل هستند. ضریب مالیات برای افرادی که در شهرهای بزرگی مثل تهران و شهرهای با جمعیت بیشتر از 100 هزار نفر، 1 تا 5 خانه دارند بدین ترتیب است:

• سال اول: 6 برابر ارزش اجاری ملک
• سال دوم: 12 برابر ارزش اجاری ملک
• سال سوم: 18 برابر ارزش اجاری ملک

لازم به ذکر است که این ضریب مالیاتی برای افرادی که خانه خالی آن ها بیش از 5 تاست، متفاوت بوده و بدین صورت است:

• سال اول: 12 برابر ارزش اجاری ملک ها
• سال دوم: 24 برابر ارزش اجاری ملک ها
• سال سوم: 36 برابر ارزش اجاری ملک ها

مالک خانه اگر به مقدار مالیات اعتراضی نداشته باشد، یک ماه پس از اینکه برگ تشخیص مالیات را ارسال کرد می تواند آن را پرداخت کند. اگر فرد در پرداخت مالیات، دیرکردی داشته باشد به ازای هر یک ماه 2.5 درصد جریمه می شود.

خانه های خالی معاف از مالیات

شاید با این سوال مواجه شویم که آیا تمامی خانه های خالی مشمول مالیات می شوند یا خانه های خالی هستند که معاف از مالیات باشند؟ در پاسخ باید گفت که به همه خانه های خالی مالیات تعلق نمی گیرد. اقامت گاه های اصلی و فرعی افراد جزو خانه های خالی محسوب نمی شود و از این رو، مالیات برای آن در نظر گرفته نمی شود.

هر یک از افراد می توانند علاوه بر داشتن خانه در شهر خود، واحدهایی را در شهرهای دیگر به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت کنند تا مجبور به پرداخت مالیات نشوند. از سوی دیگر، اگر یکی از اعضای تحت تکفل مالک در صورت دانشجو، شاغل بودن یا بیمار خاص مجبور شود که در همان شهر زندگی کند، مالک این اختیار را دارد که یکی از خانه های خود را به اسم محل سکونت فرعی ثبت کند.

واحدهای مسکونی که در شهرهای زیر 100 هزار نفر جمعیت واقع شده اند، به شرطی که در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت کرده باشند، مشمول پرداخت مالیات بر خانه های خالی نمی شوند. واحدهای مسکونی وقف شده که بر اساس استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه، اجاره دادن آن ها مطابق با وقف نامه میسر نیست مشمول پرداخت مالیات خانه های خالی نخواهند شد.

مشاوره وکیل مالیاتی

وکیل نبوی ، این امکان را برای شما فراهم کرده است که بتوانید مشاوره دریافت کنید. به این منظور کافیست تا از طریق یکی از روش های ارتباطی سایت، سوال خود را با مجموعه مطرح نمایید. شما می توانید از طریق پشتیبانی سایت و یا شماره واتساپ با وکیل نبوی ، ارتباط برقرار کنید.

سخن پایانی

مالیات به خانه های خالی می ‌تواند به عنوان یک ابزار موثر برای تشویق مالکان خانه ‌ها به اجاره یا فروش ملک‌ های خود استفاده شود. با اعمال مالیات خانه‌ های خالی، مالکان ممکن است ترغیب شوند که خانه ‌های خود را اجاره دهند یا به فروش برسانند که این موضوع می ‌تواند باعث افزایش تأمین مسکن و کاهش نیازمندی ‌های مسکن شود. به علاوه، این اقدام می‌ تواند باعث افزایش درآمد شهرداری و دولت محلی شده و به بهبود وضعیت مسکن و کاهش تقاضا برای مسکن خالی کمک کند.