آیا می‌دانید معافیت معیشتی یا معافیت پایه مالیاتی چیست؟ چنانچه صاحب کسب وکار و یا به طور شراکتی و یا حتی شخصی کار می‌کنید حتما درباره معالیت و قوانین مربوط به معافیت  شنیده‌اید. ماده 101 قانون مالیات‌های مستقیم به همراه چند تبصره و موارد دیگر در قوانین مالیاتی وجود دارد. این ماده با هدف کمک به صاحبان درآمد و کسب و کار نوشته شده است. این ماده به شرکت‌ها و شخصان حقوقی اجازه می‌دهد تا از معافیت مالیاتی برخوردار شوند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جزییات معافیت ماده 101 نکات معافیت‏‌های مالیاتی بهتر است که تا پایان همراه ما باشید.

وکیل مالیاتی، وکیل پایه یک دادگستری با تجربه کار در دعاوی مالیاتی می باشد. برای دریافت مشاوره از وکیل نبوی وکیل پایه یک دادگستری با سابقه در انواع دعاوی مالیاتی تهران  با شماره 09216982591 تماس حاصل فرمایید و یا از فرم مشاوره حقوقی درخواست خود را ثبت نمائید.

معافیت مالیاتی چیست؟

معافیت مالیاتی به معنای بخششی است که قانون‌گذار به برخی از مشاغل و فعالیت‌ها از پرداخت مالیات تعیین می‌کند. در واقع، در برخی شرایط و طبق قوانین مالیاتی، دولت می‌تواند برخی از افراد، اقشار خاص، مناطق ویژه یا فعالیت‌های خاص را از پرداخت مالیات معاف کند. این اقدام از سوی دولت به منظور اجرای سیاست‌های خاص حمایتی و تشویقی است.

معافیت مالیاتی تنها در قبال مالیات‌های مستقیم، مانند مالیات بر درآمد، مالیات بر سود، و مالیات بر مالکیت، امکان‌پذیر است و بر مالیات‌های غیرمستقیم، مانند مالیات بر ارزش افزوده، اعمال نمی‌شود.

هدف معافیت مالیاتی

معافیت مالیاتی به دلایل مختلفی در سیاست‌های هر جامعه وجود دارد. این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشند:

سیاست‌های حمایتی دولت

دولت ممکن است برخی از مشاغل، صنایع، فعالیت‌ها و افراد را به منظور حمایت از آن‌ها و تشویق فعالیت‌های خاص، از پرداخت مالیات معاف کند. این اقدام می‌تواند جهت توسعه اقتصادی، ایجاد شغل، توسعه صنایع استراتژیک و حمایت از بخش‌های ضعیف‌تر جامعه باشد.

هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های کم‌بازده

معافیت مالیاتی می‌تواند به عنوان یک ابزار استفاده شود تا نقدینگی و منابع مالی به سمت فعالیت‌هایی هدایت شود که در آن‌ها بازدهی کمتری وجود دارد. به عبارت دیگر، دولت ممکن است از اعفای مالیاتی استفاده کند تا سرمایه‌گذاران را ترغیب کند در بخش‌ها و فعالیت‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که در آن‌ها سودآوری کمتری وجود دارد.

هدایت سرمایه‌گذاری به سمت مناطق و خدماتی خاص

معافیت مالیاتی می‌تواند برای جذب سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته، مناطق محروم و خدماتی خاص مورد استفاده قرار گیرد. این اقدام می‌تواند به توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق کمک کند و فرصت‌های شغلی و رشد اقتصادی را در آن‌ها ایجاد کند.

حمایت از کسب‌وکارهای کوچک

معافیت مالیاتی می‌تواند به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کمک کند و آن‌ها را در مقابل بار مالیاتی سنگین‌تر مراقبت کند. این اقدام می‌تواند رشد و توسعه کسب‌وکارهای کوچک را تسهیل کند و نقش آن‌ها در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی را تقویت کند.

چه کسانی مشمول معافیت مالیاتی هستند؟

ممکن است در برخی سیستم‌های مالیاتی، معافیت مالیاتی به همه افراد اعطا نشود و تنها برخی اشخاص حقیقی و حقوقی از آن بهره‌مند شوند.

معافیت مالیاتی شامل چه مواردی می‌شود؟

در سیستم‌های مالیاتی مختلف، می‌توان مواد قانونی مختلفی در خصوص انواع معافیت‌های مالیاتی مشاهده کرد. این مواد قانونی بر اساس سیاست‌ها و قوانین هر کشور متفاوت بوده و  شامل موارد زیر باشند:

• معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان

حداکثر مبلغ معافیت مالیاتی برای حقوق کارگران و کارمندان توسط قانون‌گذار به طور سالانه تعیین می‌شود و این مبلغ هر سال ممکن است تغییر کند. بنابراین، برای دانستن حداکثر مبلغ معافیت مالیاتی در هر سال، بهتر است به قوانین و مقررات مالیاتی کشور مراجعه کنید و یا با مشاوران مالیاتی متخصص مشورت نمایید.

معافیت مالیاتی بر حقوق کارگران و کارمندان یک اقدام قانونی است که به منظور کاهش بار مالیاتی بر روی این گروه از اشخاص و تشویق به اشتغال و ارتقاء سطح زندگی آنان اتخاذ می‌شود. با این حال، لازم به ذکر است که معافیت مالیاتی بر حقوق کارگران و کارمندان ممکن است با شرایط و محدودیت‌های خاصی همراه باشد و ممکن است تنها برای اشخاص با درآمد زیر یک سقف معین قابل اعمال باشد.

• معافیت مالیات هزینه‌های درمان

طبق ماده 137 قانون مالیات مستقیم، هزینه‌های درمان پرداخت شده برای خود، همسر، اولاد، پدر، مادر، برادر و خواهر تحت تکلف در یک سال مالیاتی، تحت شرایط خاص با تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از پرداخت مالیات معاف هستند.

شرایط خاصی که برای استفاده از معافیت مالیات در هزینه‌های درمان لازم است رعایت شود، شامل ارائه اسناد و مدارک رسمی و معتبر است. این اسناد و مدارک می‌توانند شامل صورتحساب‌ها، رسیدهای پرداخت، گزارش‌های پزشکی، تشخیص نامه‌ها و سایر مدارک مربوط به هزینه‌های درمان باشند. تأیید این اسناد و مدارک توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی الزامی است.

هزینه‌های درمان مشمول معافیت مالیاتی می‌توانند شامل بیماری‌های خاص، جراحی، دارو، هزینه‌های مربوط به پزشک، بیمارستان، آزمایشگاه، پرتونگاری و فیزیوتراپی باشند. اما برای استفاده از معافیت، ضروری است که هزینه‌های درمان مرتبط با بخش‌های تحت تکلف باشند و تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را دریافت کنند.

• معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی

ماده 144 قانون مالیات‌های مستقیم ایران بر اساس اصلاحیه‌های اخیر،ذمقرراتی را برای معافیت مالیاتی درآمدهای ناشی از فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی در نظر می‌گیرد. طبق این ماده، درآمدهایی که ناشی از فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی باشند و دارای پروانه تحقیق از وزارتخانه صالح هستند، تا مدت 10 سال از پرداخت مالیات معاف هستند.

این معافیت مالیاتی به معنای عدم تحت تأثیر قرار گرفتن درآمدهای تحقیقاتی و پژوهشی در محاسبه مالیات در این مدت است.

• معافیت مالیات اختراع و اکتشاف

درآمدهای ناشی از حق اختراع یا حق اکتشاف که به مخترع یا مکتشف پرداخت می‌شود، می‌توانند تحت شرایط خاصی از پرداخت مالیات معاف باشند. این معافیت مالیاتی به معنای عدم تحت تأثیر قرار گرفتن درآمدهای حاصل از حق اختراع یا حق اکتشاف در محاسبه مالیات است.

• معافیت مالیات سپرده‌های بانکی

ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم در رابطه با سپرده‌های بانکی مفادی را دربر می‌گیرد که به طور کلی می‌توان گفت سپرده‌های بانکی از پرداخت مالیات معاف بوده‌اند. با این حال، ازآنجایی که برخی شرکت‌ها منابع مالی خود را در بانک سپرده‌گذاری می‌کردند، در بودجه سال 1401 (2022-2023) سود یا جوایز متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف بانک‌های ایرانی یا مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز مشمول مالیاتی با نرخ 25 درصد می‌شود.

این بند مالیاتی به معنای این است که سودها و جوایزی که به عنوان درآمد ناشی از حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی دریافت می‌شود، مشمول مالیات با نرخ 25 درصد هستند.

• معافیت مالیات جهیزیه و مهریه

ماده ۱۴۵ قانون مالیات‌های مستقیم در رابطه با جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول و غیرمنقول، آن‌ها را از پرداخت مالیات معاف می‌کند.

این بند مالیاتی به معنای این است که در صورتی که فردی جهیزیه منقول (مانند وسایل خانگی، ماشین و …) یا مهریه (که ممکن است شامل اموال غیرمنقول نظیر زمین، ساختمان و …) را در اثر ازدواج دریافت کند، معمولاً این مبالغ از پرداخت مالیات معاف می‌شوند.

• معافیت مالیات فعالیت‌های کشاورزی

ماده ۱۳۳ و ۱۴۱ قانون مالیات‌های مستقیم، در رابطه با درآمد صندوق‌های حمایت از توسعه بخش عشایری، کشاورزی، روستایی، کارگری، صیادان، کارمندی، دانشجویان و اتحادیه‌های آن‌ها، این درآمدها را از پرداخت مالیات معاف می‌کند.

به عبارت دیگر، درآمدهایی که از صندوق‌های حمایتی مربوط به بخش عشایری، کشاورزی، روستایی، کارگری، صیادان، کارمندی، دانشجویان و اتحادیه‌های مربوطه دریافت می‌شود، معمولاً از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

• معافیت مالیات حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته

ماده ۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، در رابطه با حقوق کارکنان و افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته، تعیین می‌کند که این افراد مشمول ۵۰ درصد معافیت مالیاتی هستند.

بنابراین، به این معناست که درآمد حاصل از حقوق کارکنان و افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته، به نسبت ۵۰ درصد معافیت مالیاتی خواهد داشت.

• معافیت مالیات فعالیت‌های آموزشی

ماده ۱۳۸ قانون مالیات‌ها در رابطه با سودهای شرکت‌های تعاونی و خصوصی که برای توسعه یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی هزینه می‌شود، تعیین می‌کند که تا ۵۰ درصد از مبلغ معاف از پرداخت مالیات هستند.

به عبارت دیگر، شرکت‌های تعاونی و خصوصی که سودهای خود را برای توسعه یا تکمیل واحدهای موجود در صنعت و معدن خرج می‌کنند، می‌توانند تا ۵۰ درصد از مبلغ هزینه‌های صورت گرفته را از پرداخت مالیات معاف کنند.

همچنین، درآمد مشمول مالیات شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی سهامی عام نیز می‌تواند از یک تخفیف ۲۵ درصدی در پرداخت مالیات بهره‌مند شود.

• معافیت مالیات بخش صادرات

ماده ۱۴۱ قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌کند که تمامی درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی، همچنین ۲۰ درصد درآمد ناشی از صادرات مواد خام، مشمول مالیات با نرخ صفر می‌شود.

در واقع، درآمدهایی که از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی به دست می‌آید، همچنین ۲۰ درصد درآمد ناشی از صادرات مواد خام، از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.

• معافیت مالیات صنایع‌دستی

ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌ها، درآمد کارگاه‌های فرش دست‌بافت، صنایع‌دستی، اتحادیه‌های تولیدی و شرکت‌های تعاونی مربوطه از پرداخت مالیات معاف هستند.

به این معنی که، درآمدهایی که از فعالیت کارگاه‌های فرش دست‌بافت، صنایع‌دستی، اتحادیه‌های تولیدی و شرکت‌های تعاونی مربوطه به دست می‌آید، از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.

• معافیت مالیات فعالیت‌های تولیدی، معدنی و گردشگری

ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم نسبت به درآمدهای ناشی از فعالیت‌های تولیدی، معدنی و گردشگری، از زمان دریافت پروانه بهره‌برداری یا قرارداد، ظرف ۵ سال و در مناطق کم‌تر توسعه‌یافته ظرف ۱۰ سال، مالیات با نرخ صفر درصد اعمال می‌شود.

فعالیت‌های گردشگری شامل درآمد ناشی از فعالیت‌های خدماتی در مراکزی مانند بیمارستان‌ها، هتل‌ها یا مراکز گردشگری اشخاص حقوقی غیردولتی را شامل می‌شود.

به عبارت دیگر، درآمدهایی که از فعالیت‌های تولیدی، معدنی و گردشگری به دست می‌آید، در صورتی که پروانه بهره‌برداری یا قرارداد مربوطه دریافت شده باشد، تا مدت ۵ سال در مناطق توسعه‌یافته و تا مدت ۱۰ سال در مناطق کم‌تر توسعه‌یافته، از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.

• معافیت مالیات فعالیت‌های فرهنگی و هنری

ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم ایران (بر اساس اطلاعات قبل از تاریخ قطع دانش من) تعیین می‌کند که فعالیت‌های فرهنگی و هنری از جمله فعالیت‌های مطبوعاتی، انتشاراتی و قرآنی که دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند، از پرداخت مالیات معاف هستند.

همچنین، فعالیت‌های فرهنگی و هنری که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌پذیرند، نیز از پرداخت مالیات معاف هستند.

یعنی، درآمدهایی که از فعالیت‌های فرهنگی و هنری، مطبوعاتی، انتشاراتی و قرآنی که مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند، به دست می‌آید، از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.

• معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های استارت‌آپ

برای حمایت از استارتاپ‌ها و کسب و کارهای کوچک، معافیت مالیاتی و اقدامات حمایتی دیگری وجود دارد. در استارتاپ‌ها یا کسب و کارهایی که تعداد کارکنان آن‌ها کمتر از ۹ نفر و شرکت‌هایی که تعداد کارکنان آن‌ها کمتر از ۵۰۰ نفر است، می‌توانند از برخی مزایای مالیاتی بهره‌مند شوند.

این معافیت مالیاتی ممکن است شامل تخفیفات مالیاتی، معافیت از پرداخت مالیات بر درآمد، معافیت از مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده) و سایر امتیازات مالیاتی مشابه باشد. علاوه بر این، دولت ممکن است برنامه‌ها و یارانه‌هایی را برای تجهیزات و تکنولوژی به کسب و کارهای کوچک در نظر بگیرد تا آن‌ها را در رشد و توسعه یاری دهد.

• معافیت مالیاتی مدارس خاص نگهداری معلولین ذهنی

درآمدهای مؤسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که دارای پروانه فعالیت از مراجع ذی‌ربط هستند، از پرداخت مالیات معاف هستند.

به این معنی که، مؤسساتی که به منظور نگهداری افراد معلول ذهنی و حرکتی فعالیت می‌کنند و دارای مجوز فعالیت از مراجع ذی‌ربط هستند، درآمدهای خود را از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.

مشاوره رایگان وکیل مالیاتی

وکیل نبوی ، این امکان را برای شما فراهم کرده است که بتوانید بدون پرداخت هزینه مشاوره دریافت کنید. به این منظور کافیست تا از طریق یکی از روش های ارتباطی سایت، سوال خود را با مجموعه مطرح نمایید. شما می توانید از طریق پشتیبانی سایت و یا شماره واتساپ با وکیل نبوی ، ارتباط برقرار کنید.

نکته پایانی

معافیت معیشتی یا معافیت پایه مالیاتی یک نوع معافیت مالیاتی است که به افرادی که درآمد آن‌ها زیر حد معینی قرار دارد، اعطا می‌شود. این نوع معافیت هدفش کاهش بار مالیاتی بر افراد با درآمد کمتر است و به آن‌ها اجازه می‌دهد که تا حدی درآمد خود را بدون پرداخت مالیات به دست آورند.

با اعطای معافیت معیشتی، افرادی که درآمد زیر حدی تعیین شده است، از پرداخت مالیات بر درآمد خود معاف می‌شوند. این حد معین بر اساس قوانین مالیاتی هر کشور متفاوت است و به عنوان یک حد پایه برای اعمال معافیت مالیاتی استفاده می‌شود.

معافیت معیشتی از جمله ابزارهایی است که برای کاهش بار مالیاتی بر افراد با درآمد کمتر و تسهیل دسترسی آن‌ها به منابع اقتصادی و اجتماعی استفاده می‌شود. این نوع معافیت معمولاً به عنوان یک سیاست عدالت اجتماعی در نظر گرفته می‌شود تا از فشار مالیاتی ناشی از درآمدهای پایین‌تر بر روی افراد کم درآمد کاسته شود.